ข้อตกลงระหว่างประเทศ :
รัฐตกลงกันแล้วมันมาเกี่ยวอะไรกับเรา

• ข้อตกลงระหว่างประเทศ คือ การตกลงระหว่างรัฐกับรัฐตั้งแต่สองรัฐขึ้นไป

• สนธิสัญญา คือเอกสารที่ก่อให้เกิดสิทธิและหน้าที่ในทางกฎหมาย โดยมากเกิดขึ้นระหว่างระหว่างรัฐกับรัฐ

• สนธิสัญญามี 2 แบบ คือ ทวิภาคี
  (มีคู่สัญญา 2 ฝ่าย) กับ พหุภาคี
  (มีคู่สัญญามากกว่าสองฝ่ายขึ้นไป)

• การที่สนธิสัญญาใดจะมีผลใช้บังคับในประเทศไทย จำต้องมีการออกกฎหมายภายในมารับรองเสียก่อน โดยมาทำใน
  รูปแบบของพระราชบัญญัติ

ความเป็นมาของข้อตกลงระหว่างประเทศ

      กฎหมายว่าด้วยสนธิสัญญาเกิดจากแนวทางการปฏิบัติของรัฐเกี่ยวกับการจัดทำความตกลง ข้อตกลง และการเคารพข้อตกลงระหว่างกัน แนวทางปฏิบัตินี้ใช้กันแพร่หลายจนกลายเป็นจารีตประเพณีระหว่างประเทศ (Customary International Law) และต่อมาได้มีการประมวลขึ้นเป็นกฎหมายลายลักษณ์อักษร คือ อนุสัญญากรุงเวียนนาว่าด้วยกฎหมายสนธิสัญญา ค.ศ.1969 ซึ่งมีลักษณะเป็นความตกลงระหว่างประเทศในรูปแปลายลักษณ์อักษร กระทำขึ้นโดยรัฐ และอยู่ในขอบเขตของกฎหมายระหว่างประเทศ แต่ขณะเดียวกันกฎหมายจารีตประเพณีอื่นๆ ที่มิได้ระบุในอนุสัญญานี้ยังคงถือว่ามีผลใช้บังคับ

ลักษณะของสนธิสัญญาหรือข้อตกลงระหว่างประเทศ

1. เป็นความตกลงระหว่างรัฐหรือรัฐบาล หมายความว่า สนธิสัญญานั้นเกิดจากการเห็นพ้องต้องกัน โดยหากเป็นข้อตกลงของสองฝ่ายขึ้นไปจะเรียกว่า ข้อตกลงพหุภาคี ตามหลักกฎหมายระหว่างประเทศ โดยที่ข้อตกลงระหว่างประเทศจะทำเป็นลายลักษณ์อักษรหรือไม่ก็ได้
2. ทำขึ้นตามกฎหมายระหว่างประเทศ ไม่ใช่กฎหมายภายในประเทศของรัฐใดรัฐหนึ่ง
3. มุ่งให้เกิดผลผูกพันหรือพันธกรณีตามกฎหมายระหว่างประเทศ เช่น ก่อให้เกิดพันธกรณีที่ต้องส่งผู้ร้ายข้ามแดนให้แก่กัน ก่อให้เกิดพันธกรณีที่ต้องลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เป็นต้น

   ---

ความหมายของสนธิสัญญา

      ข้อตกลงระหว่างประเทศ หมายถึง การตกลงกันในเรื่องใดเรื่องหนึ่งระหว่างรัฐกับรัฐ หรือรัฐกับองค์กรระหว่างประเทศตั้งแต่สองฝ่ายขึ้นไป เช่น ข้อตกลงเกี่ยวกับการยุติสงคราม ข้อตกลงการค้าเสรี ข้อตกลงเรื่องการคุ้มครองมรดกโลก เป็นต้น

      โดยการตกลงดังกล่าวอาจปรากฏในรูปแบบของเอกสารซึ่งมีชื่อเรียกแตกต่างกันตามรูปแบบของการประชุมเจรจา เพื่อยกร่างและลักษณะความสัมพันธ์ของคู่ภาคี กล่าวคือ ในบางครั้งอาจเรียกว่า สนธิสัญญา (Treaty) ความตกลง (Agreement) พิธีสาร (Protocol) บันทึกความเข้าใจ (Memorandum of Understanding - MOU) ข้อตกลง (Arrangement) หรือหนังสือแลกเปลี่ยน (Exchange of Notes) เป็นต้น รวมถึงคำว่า หนังสือสัญญา ที่ใช้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย แต่ความผูกพันตามกฎหมายนั้นมิได้ขึ้นอยู่กับชื่อเรียก แต่ขึ้นอยู่กับเนื้อหาที่มุ่งประสงค์ให้เกิดความตกลงต่อภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศ

      โดยทั่วไป การทำข้อตกลงระหว่างประเทศจะเริ่มจากการเจรจาระหว่างผู้แทนของรัฐที่ประสงค์จะทำการตกลงกัน เมื่อเจรจากันจนบรรลุข้อตกลงแล้ว อาจจะใช้เพียงการลงนามโดยผู้แทนรัฐ เพื่อแสดงความยินยอมให้ข้อตกลงมีผลผูกพันกันก็ได้ หรือจะกำหนดให้มีการดำเนินการตามเงื่อนไข หรือวิธีอื่นใดให้แล้วเสร็จก่อนข้อตกลงดังกล่าว จึงจะมีผลผูกพันระหว่างภาคีก็ย่อมได้เช่นกัน อาทิ  เพียงลงนามสนธิสัญญาดังกล่าวจะไม่ผูกพัน ต้องมีการให้สัตยาบันจากรัฐภาคีก่อน หรือต้องมีรัฐภาคลงนามครบ 30 ประเทศก่อน จึงจะมีผลใช้บังคับ เป็นต้น

      ที่เป็นเช่นนี้ก็เพื่อประโยชน์ในการตรวจสอบเนื้อหาในข้อตกลงที่ผู้แทนไปทำไว้ก็ได้ อย่างไรก็ดี รัฐไม่จำต้องยินยอมกับข้อสัญญาทุกข้อในข้อตกลงระหว่างประเทศ กล่าวคือ รัฐสามารถตั้งข้อสงวน (Reservation) ของตนเองไว้ได้ เพื่อที่ตนเองจะได้ไม่ต้องมีพันธกรณีที่ต้องทำตามข้อตกลงข้อนั้น มากไปกว่านั้น หากภาคีคู่สัญญาไม่เห็นด้วยกับการตั้งข้อสงวนดังกล่าว ผลก็จะกลายเป็นว่าระหว่างรัฐทั้งสองนั้นก็จะไม่มีข้อสัญญาข้อนั้นบังคับใช้ระหว่างสองรัฐนั้น แต่ข้อสัญญาดังกล่าว ยังสามารถใช้ได้กับคู่สัญญาอื่นในสนธิสัญญานั้นด้วยเหตุที่ว่าคู่สัญญาอื่นไม่ได้ตั้งข้อสงวนในข้อสัญยานั้นไว้นั่นเอง

      จึงต้องพิจารณาต่อมาว่า การปฏิเสธความผูกพันระหว่างข้อตกลงระหว่างประเทศที่ทำลงไปหรือทำให้ผลผูกพันสิ้นสุดลง จะทำได้โดยการยกกฎหมายระหว่างประเทศเกี่ยวกับความไม่สมบูรณ์ของข้อตกลงภายใต้กฎหมายระหว่างประเทศขึ้นอ้างได้หรือไม่ เช่น ข้อตกลงที่ทำไปนั้นขัดกับกฎหมายเด็ดขาด (Jus Cogen) ซึ่งเป็นกฎหมายที่ไม่สามารถตกลงกันเปลี่ยนแปลงได้ ดังนั้น หากทำข้อตกลงใดที่ขัดต่อกฎหมายเด็ดขาดก็เป็นที่เข้าใจกันว่า ข้อตกลงดังกล่าวจะไม่มีผลบังคับใช้ เช่น ตกลงเพื่อร่วมกันรุกรานรัฐอื่น ตกลงร่วมกันค้าทาส เป็นต้น

      หรือในกรณีที่ข้อตกลงระหว่างประเทศนั้นบกพร่องด้วยเหตุอันไม่ใช่สาระสำคัญ เช่น พิมพ์ผิดพลาด คู่กรณีอาจแก้ไขให้ถูกต้องได้ แต่สำหรับข้อตกลงที่สมบูรณ์ แต่คู่กรณีอีกฝ่ายหนึ่งไม่ปฏิบัติตามหรือมีความเห็นแตกต่างกันในเรื่องปฏิบัติตามข้อตกลง ก็ต้องเรียกร้องให้ปฏิบัติตามหรือเสนอคดีเข้าสู่กระบวนการระงับข้อพิพาท เช่น การเสนอต่อศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ (International Court of Justice - ICJ) เป็นต้น

      อย่างไรก็ดี หากเกิดกรณีที่กฎหมายระหว่างประเทศที่รัฐตกลงกันเกิดความบกพร่องอันมิใช่สาระสำคัญ เช่น มีการสะกดคำผิด พิมพ์วันที่ผิดพลาด กรณีนี้รัฐอาจตกลงกันเพื่อทำการแก้ไขให้ถูกต้องได้ แต่ในกรณีที่ข้อตกลงระหว่างประเทศมีความสมบูรณ์แล้ว แต่ภาคีในข้อตกลงนั้น ไม่อาจปฏิบัติตามพันธกรณีที่ได้ตกลงไว้ตามข้อตกลงดังกล่าวได้ อาจเกิดเพราะภาคีมีการตั้งข้อสงวนในข้อใดไว้ หรือ ภาคีไม่เห็นด้วยที่จะปฏิบัติตามพันธกรณีที่มีอยู่ หรือ ปฏิเสธที่จะปฏิบัติตามทั้งที่มีพันธกรณีอยู่ ภาคีตามข้อตกลงในเรื่องนั้นๆ ที่ได้รับความเสียหาย ก็สามารถดำเนินการเพื่อเรียกร้องให้อีกฝ่ายปฏิบัติตามพันธกรณีอีกฝ่ายได้สัญญาไว้

      ทั้งนี้ หากภาคีที่ฝ่าฝืนยังคงไม่ทำตามข้อตกลงดังกล่าว แล้วก่อให้เกิดความเสียหายในทางระหว่างประเทศขึ้น ผู้ที่ได้รับผลกระทบก็สามารถนำข้อพิพาทที่เกี่ยวข้องเสนอต่อองค์กรตุลาการระหว่างประเทศ เช่น ศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ (International Court of Justice – ICJ) องค์กรระงับข้อพิพาทขององค์การการค้าโลก 

ประเภทของสนธิสัญญา

   พิจารณาจากจำนวนประเทศที่เป็นภาคี (ประเทศคู่สัญญา)

• สนธิสัญญาทวิภาคี (Bilateral treaty) หมายถึง สนธิสัญญาสองฝ่าย หรือสนธิสัญญาที่มีคู่ภาคี 2 ฝ่าย
• สนธิสัญญาพหุภาคี (Multilateral treaty) หมายถึง สนธิสัญญาที่มีผู้เข้าร่วมเจราจาหรือร่วมลงนามมากกว่า 2 ฝ่ายขึ้นไป

   พิจารณาจากฐานะของผู้เข้าร่วมการทำสนธิสัญญา

      สนธิสัญญาที่ทำโดยประมุขของรัฐ ถือเป็นอัครภาคีผู้ทำสัญญา

• สนธิสัญญาที่ทำโดยรัฐบาล เป็นสนธิสัญญาระหว่างรัฐบาล
• สนธิสัญญาที่ทำโดยรัฐ เป็นสนธิสัญญาที่มุ่งให้เป็นข้อตกลงระหว่างรัฐ
• สนธิสัญญาที่ทำโดยรัฐมนตรี
• สนธิสัญญาที่ทำโดยหน่วยงานของรัฐบาล
• สนธิสัญญาที่ทำโดยประมุขของรัฐบาล

   พิจารณาจากชื่อที่ใช้เรียก

      สนธิสัญญา (Treaty) เป็นข้อตกลงสำคัญเป็นทางการที่กระทำโดยรัฐ มักเป็นความตกลงทางการเมือง

• อนุสัญญา (Convention) ปกติใช้กับเอกสารทางความตกลงทางการที่มีลักษณะเป็นพหุภาคี หรือเอกสารความตกลงที่ร่างขึ้นโดยองค์การของสถาบันระหว่างประเทศ
• พิธีสาร (Protocol) เป็นความตกลงที่มีลักษณะเป็นทางการน้อยกว่าสนธิสัญญาหรืออนุสัญญา และไม่ใช่ความตกลงที่กระทำโดยประมุขของรัฐ
• ความตกลง (agreement) เป็นเอกสารที่มีลักษณะเป็นทางการน้อยกว่าสนธิสัญญาหรืออนุสัญญา และไม่ได้กระทำโดยประมุขของรัฐ ปกติเราใช้ความตกลงในลักษณะที่มีขอบเขตจำกัด หรือมีลักษณะไม่ถาวร และมีภาคีน้อยกว่าภาคีในอนุสัญญาตามปกติ
• บันทึกหรือหนังสือแลกเปลี่ยน เป็นวิธีที่ไม่เป็นทางการ โดยรัฐอาจจะแสดงเจตนารมณ์ว่ายอมรับพันธกรณีบางอย่างและสงวนสิทธิบางอย่างของรัฐไว้ก็ได้
• ข้อตกลง (arrangement) ใช้เรื่องความตกลงที่มีลักษณะชั่วคราวหรือเฉพาะกาล

ภาคีในสนธิสัญญาและรัฐที่ 3

      ภาคีในสนธิสัญญา หมายถึง ผู้ที่เข้าร่วมการเจรจา ตกลง และลงนาม หรือให้สัตยาบันสนธิสัญญา ซึ่งเป็นการยอมรับพันธกรณีตามสนธิสัญญา โดยหลักการทั่วไป สนธิสัญญา่จะก่อการผูกพันหรือให้สิทธิแก่ฝ่ายที่ 3 โดยปราศจากความยินยอมของฝ่ายนั้นไม่ได้ ยกเว้น 

• สนธิสัญญาซึ่งภาคีตั้งใจให้สิทธิแก่รัฐที่ 3
• สนธิสัญญาพหุภาคีซึ่งเป็นการประมวลกฎหมายจารีตประเพณีระหว่างประเทศ
• สนธิสัญญาพหุภาคีที่สร้างกฎเกณฑ์ใหม่ๆ แห่งกฎหมายระหว่างประเทศ
• สนธิสัญญาพหุภาคีที่มุ่งให้ใช้ปฏิบัติทั่วไป
• สนธิสัญญาซึ่งภาคีมุ่งให้เกิดพันธกรณีแก่รัฐที่ 3 โดยทั่วไป

กฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศ : ต้องทำตัวอย่างไร
ในระหว่างสงคราม

      กฎหมายว่าด้วยมนุษยธรรม (International Humanitarian Law) เป็นส่วนหนึ่งของกฎหมายระหว่างประเทศที่จะนำมาใช้เมื่อรัฐเกิดการขัดกันทางอาวุธ (armed conflict)  ไม่ว่าจะเป็นการขัดกันทางอาวุธภายในประเทศ (Non-International Armed Conflict-NIAC) หรือ การขัดกันทางอาวุธระหว่างประเทศ (International Armed Conflict-IAC) กฎหมายนี้อาจเรียกอีกอย่างว่า กฎหมายของสงคราม หรือ กฎของสงคราม โดยเป็น
การกำหนดมาตรการที่จะปกป้องผู้ที่ได้รับผลกระทบจากความรุนแรงของสงคราม หาใช่กฎหมายที่บอกว่ารัฐจะใช้กำลังอย่างไรต่อกันได้บ้าง

      โดยตามธรรมนูญกรุงโรมนั้น ศาลอาญาระหว่างประเทศมีเขตอำนาจในฐานความผิดทั้ง 4 ดังต่อไปนี้

1. การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์
2. อาชญากรรมสงคราม
3. อาชญากรรมต่อมวลมนุษยชาติ 
4. อาชญากรรมรุกราน

      โดยในส่วนของไทยเพียงแต่ลงนามในธรรมนูญกรุงโรม แต่มิได้ให้สัตยาบันเข้าเป็นภาคีในธรรมนูญดังกล่าวแต่อย่างใด

      กฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศได้บัญญัติหลักการไว้ใน Geneva Convention ทั้งสี่ฉบับในปี ปี 1949 หลังสงครามโลกครั้งที่สอง ประเทศเกือบทุกประเทศในโลกได้ให้การรับรอง และต่อมาได้เพิ่มเติมพิธีสารเลือกรับเกี่ยวกับการปกป้องเหยื่อจากความขัดแย้งทางอาวุธด้วยในปี 1977 และต่อมามีการกำหนดอนุสัญญาว่าด้วยเรื่องการห้ามใช้อาวุธชีวภาพในปี 1972 การห้ามใช้ทุ่นระเบิดฝังดินในปี 1997 การห้ามใช้อาวุธเคมีในปี 1993 และอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กและเด็กกับการมีส่วนร่วมในการสงครามในปี 2000

      ในกรณีที่เกิดความขัดแย้งถึงขั้นต่อสู้ด้วยกำลังอาวุธที่มิได้มีลักษณะของความขัดแย้งระหว่างประเทศ (NIAC) ศาลอาญาระหว่างประเทศ มีอำนาจศาลพิจารณาความผิดที่เป็นการละเมิดอย่างร้ายแรงตามมาตรา 3 ร่วม (Common Article 3) ที่มีบัญญัติเหมือนกันในอนุสัญญาเจนีวาทั้ง 4 ฉบับ ที่ว่าด้วยการกระทำความผิดต่อบุคคล “ที่มิได้เข้าร่วมหรือมีส่วนในความเป็นปฏิปักษ์ต่อกัน” ดังต่อไปนี้ :

• การกระทำรุนแรงต่อชีวิตและการฆ่า การตัดเฉือนชิ้นส่วนหรืออวัยวะของร่างกาย การปฏิบัติอย่างโหดร้ายและการทำทารุณ
• การกระทำที่เหยียดหยามศักดิ์ศรีของบุคคล โดยเฉพาะการกระทำที่ให้บุคคลอื่นอับอาย ถูกดูถูกเหยียดหยาม ถูกทำลายคุณค่าของความเป็นมนุษย์อย่างร้ายแรงมาก
• จับบุคคลอื่นเป็นตัวประกัน
• การลงโทษหรือประหารชีวิตโดยปราศจากการดำเนินการพิจารณาคดีโดยศาล ซึ่งจัดตั้งขึ้นตามปกติเพื่อเป็นการให้หลักประกันด้านยุติธรรม ซึ่งเป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่าเป็นสิ่งที่ขาดมิได้

      นอกจากนี้แล้ว ศาลอาญาระหว่างประเทศยังมีอำนาจพิจารณาคดีที่เป็นการละเมิดกฎหมายมนุษยธรรมที่ร้ายแรงอื่น ๆ ตามพิธีสารฉบับที่ 2 ของอนุสัญญาเจนีวา ซึ่งรวมทั้งกรณีต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

1. การสั่งให้โจมตีโดยเจตนาต่อประชากรที่เป็นพลเรือนโดยรวม หรือต่อพลเรือนเป็นรายบุคคล ซึ่งไม่มีส่วนร่วมโดยตรงในการเป็นปฏิปักษ์ต่อกัน
2. การสั่งให้โจมตีโดยเจตนาต่ออาคารบ้านเรือน วัสดุสิ่งของ หน่วยแพทย์หรือพยาบาล ยานพาหนะหรือบุคลากรที่ใช้ตราเครื่องหมายเฉพาะต่างๆ ตามที่ระบุไว้ในอนุสัญญาเจนีวา (เช่น ตราสัญลักษณ์ของกาชาด หรือเสี้ยววงเดือนแดง)
3. การสั่งให้โจมตีโดยเจตนาต่อบุคลากรหรือยานพาหนะที่ใช้ในการให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมหรือในภารกิจการรักษาสันติภาพขององค์การสหประชาชาติ (Peacekeeping mission)
4. การสั่งให้โจมตีโดยเจตนาต่ออาคาร สิ่งก่อสร้างทางศาสนา การศึกษา ศิลปะ วิทยาศาสตร์ หรือเพื่อการกุศลอื่นใด สถานที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์
   โรงพยาบาล และสถานที่อื่นๆ ที่ใช้เป็นที่รวมของผู้ที่เจ็บป่วยหรือผู้ที่บาดเจ็บ โดยที่สถานดังกล่าวข้างต้นมิได้ใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางการทหารแต่อย่างใด
5. การปล้นสะดม เมืองหรือสถานที่ต่าง ๆ แม้ว่าจะกระทำขณะเข้าโจมตีก็ตาม
6. การข่มขืนกระทำชำเรา การบังคับให้เป็นทาสทางเพศ การบังคับให้เป็นโสเภณี บังคับให้ตั้งครรภ์ บังคับให้ทำหมั้น และการกระทำรุนแรงทางเพศด้วยรูปแบบวิธีการอื่น ๆ
7. บังคับหรือเกณฑ์เด็กอายุต่ำกว่า 15 เป็นเข้าร่วมในกองกำลังติดอาวุธ หรือ กลุ่มติดอาวุธ หรือ ใช้ให้เด็กๆ เข้าร่วมอย่างแท้จริงในกรณีขัดแย้งที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกัน
8. การสั่งให้โยกย้ายประชาชนที่เป็นพลเรือน ด้วยเหตุผลที่เกี่ยวข้องกับกรณีขัดแย้งที่ขาดความชอบธรรม เว้นแต่กรณีที่ทำเพื่อความปลอดภัยของพลเรือนหรือเหตุผลทางด้านความจำเป็นทางทหารบังคับ
9. การฆ่าหรือทำให้พลรบฝ่ายปรปักษ์ได้รับบาดเจ็บอย่างโหดเหี้ยมทารุณ
10. การประกาศว่าจะไม่ไว้ชีวิตแก่ฝ่ายที่เป็นอริศัตรูหรือฝ่ายตรงข้าม แม้ว่าจะยอมจำนนหรือยอมแพ้แล้วก็ตาม
11. การทำให้บุคคลของฝ่ายตรงข้ามที่อยู่ภายใต้อำนาจของตนถูกตัดเฉือนอวัยวะหรือชิ้นส่วนใดๆ ของร่างกาย หรือใช้เป็นเครื่องทดลองทางการแพทย์หรือทางวิทยาศาสตร์ไม่ว่าจะเป็นการค้นคว้าทดลองประเภทใดก็ตามที่ขาดความชอบธรรมทางการแพทย์ ทางทันตกรรม หรือทางการรักษาพยาบาล อันจะนำไปสู่อันตรายอย่างร้ายแรงต่อสุขภาพหรือการตายของบุคคลนั้น
12. การทำลายหรือยึดทรัพย์สินของฝ่ายตรงกันข้าม นอกเสียจากว่า การทำลายหรือการยึดครองทรัพย์สินดังกล่าวเป็นความจำเป็นที่หลีกเลี่ยงมิได้ในกรณีขัดแย้ง

      โดยปัจจุบัน ไทยได้ให้สัตยาบันในกฎหมายมนุษยธรรมระหว่างประเทศทั้งสิ้นจำนวน 26 ฉบับ และลงนามไว้แต่ยังไม่ได้ให้สัตยาบันจำนวน 5 ฉบับ ดังนี้

   สนธิสัญญาที่ได้ให้สัตยาบันแล้ว (มีผลผูกพันไทยแต่จะมีผลบังคับก็ต่อเมื่อไทยออกกฎหมายภายในรับรองกฎหมายนั้น)

• Hague Convention on Hospital Ships, 1904
• Hague Convention (XI) on Restrictions of the Right of Capture, 1907
• Geneva Conventions, 1949
• Convention on the Rights of the Child, 1989
• Optional Protocol on the involvement of children in armed conflict, 2000
• Hague Convention (II) on the Laws and Customs of War on Land, 1899
• Hague Declaration (IV,2) concerning Asphyxiating Gases, 1899
• Hague Declaration (IV,3) concerning Expanding Bullets, 1899
• Hague Convention (IV) on War on Land and its Annexed Regulations, 1907
• Hague Declaration (XIV) on Explosives from Balloons, 1907
• Geneva Protocol on Asphyxiating or Poisonous Gases, and of Bacteriological Methods, 1925
• Convention on the Prohibition of Biological Weapons, 1972
• Convention prohibiting Chemical Weapons, 1993
• Anti-Personnel Mine Ban Convention, 1997
• Hague Convention (VI) on Enemy Merchant Ships, 1907
• Hague Convention (VII) on Conversion of Merchant Ships, 1907
• Hague Convention (VIII) on Submarine Mines, 1907
• Hague Convention (IX) on Bombardment by Naval Forces, 1907
• Hague Convention (XI) on Restrictions of the Right of Capture, 1907
• Hague Convention (XIII) on Neutral Powers in Naval War, 1907
• Procès-verbal on Submarine Warfare of the Treaty of London, 1936
• Hague Convention for the Protection of Cultural Property, 1954
• Hague Convention (III) on the Opening of Hostilities, 1907
• Hague Convention (V) on Neutral Powers in case of War on Land, 1907

  ---

สนธิสัญญาที่ลงนามแต่ยังไม่ได้ให้สัตยาบัน (จะยังไม่มีผลบังคับในไทยจนกว่าไทยจะให้สัตยาบันและออกกฎหมายภายในรับรองกฎหมายนั้น)

• Final Act of the Geneva Conference, 1949
• Final Act of the Diplomatic Geneva Conference, 1974-1977
• Statute of the International Criminal Court, 1998
• Convention for the Protection of all Persons from Enforced Disappearance, 2006
• Arms Trade Treaty, 2013