- บทนิยาม กําหนดฟังก์ชัน
จะเรียกฟังก์ชัน
ว่า ปฏิยานุพันธ์ ของ
เมื่อ
สําหรับทุก
ในโดเมนของ
เราได้ศึกษาวิธีการหาอนุพันธ์ของฟังก์ชันที่กําหนดให้ไปแล้ว ในบทนี้ เราจะกล่าวถึงการดําเนินการที่ถือว่าเป็นการดําเนินการผกผันของอนุพันธ์ กล่าวคือ ถ้ากําหนดฟังก์ชัน เราต้องหาฟังก์ชัน
ที่มีอนุพันธ์เท่ากับ
จากนิยามจะพบความสัมพันธ์ระว่างการดําเนินการ การหาอนุพันธ์ (derivative) และ การหาปฏิยานุพันธ์ (antiderivative) ดังนี้
ตัวอย่าง กําหนด ดังต่อไปนี้ จงหา
ที่เป็นปฏิยานุพันธ์ของ
(1)
วิธีทำหรือ
หรือ อื่นๆ ในรูป
(2)
วิธีทำ
หรือ
หรือ อื่นๆ ในรูป
ให้ และ
เป็นค่าคงตัว
ตัวอย่าง กำหนด จงหา
ซึ่งทำให้
วิธีทำ
จาก
จะได้
ทฤษฎีบทหลักมูลของแคลคูลัส (Fundamental Theorem of Calculus)
กําหนดให้ เป็นฟังก์ชันต่อเนื่องบนช่วง
ถ้า เป็นฟังก์ชันบนช่วง
โดยที่
แล้ว
ใช้สัญลักษณ์
กําหนดให้ เป็นฟังก์ชันต่อเนื่องบนช่วง
และ
เป็นค่าคงตัว
การหาพื้นที่ที่ปิดล้อมด้วยเส้นโค้ง แบ่งออกเป็น 2 กรณี ดังนี้
2. ถ้า สําหรับทุก
แล้ว เป็นพื้นที่ใต้แกน
และ
การหาพื้นที่ของบริเวณดังกล่าว ขึ้นอยู่กับลักษณะของกราฟ และ
ว่ากราฟของฟังก์ชันใดอยู่สูงกว่าซึ่งสรุปสูตรวิธีการหาได้ดังนี้
กําหนดให้ และ
เป็นฟังก์ชันที่ต่อเนื่องภายในช่วงปิด
และ
สําหรับทุก
ถ้า แทนด้วยพื้นที่ของบริเวณที่ปิดล้อมด้วยเส้นโค้ง
และ
จาก
ถึง
แล้ว