คำนวณปริมาณของสารในปฏิกิริยาเคมีหลายขั้นตอน

ซึ่งสามารถเขียนสมการเคมีแสดงปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นได้ดังนี้

จากสมการ (1) และ สมการ (2) ซึ่งเป็นสมการที่ดุลแล้ว

ถ้าทราบปริมาณของสารใดสารหนึ่งในสมการใดสมการหนึ่ง ก็จะสามารถหาปริมาณของสารในอีกสมการหนึ่งได้

ดังสมการ

หากต้องการผลิต CCl₄ 5.00 กิโลกรัม จะต้องใช้ปริมาณแก๊สคลอรีนกี่กิโลกรัม

วิธีทำ

1. ขั้นแรกพิจารณาว่าสมการที่ให้มาสมดุลหรือไม่ หากยังไม่สมดุลให้ดุลสมการ พบว่าสมการ (1) และ (2) สมดุลแล้ว
2. รวมสมการ (1) และ (2) เข้าด้วยกัน โดยทำจำนวนโมลของสารที่เป็นตัวร่วมของทั้งสองสมการให้เท่ากัน ในที่นี้ คือ S₂Cl₂

จากสมการ (1) คูณด้วย 8 ดังนี้

รวมสมการ (1) และ (2)      

ทำเลขจำนวนโมลในสมการ (4) ให้เป็นสัดส่วนอย่างต่ำ

3. คำนวณหาจำนวนโมลของ CCl₄ 5.00 กิโลกรัม

4. เปลี่ยนจำนวนโมลของ CCl₄ ให้เป็นจำนวนโมลของ Cl₂ โดยใช้ความสัมพันธ์ของจำนวนโมลของ CCl₄ และ Cl₂ ในสมการที่สมดุลแล้ว จากสมการ (5) พบว่า CCl₄ 4 โมล เกิดจาก Cl₂ 8 โมล
   
   
5. คำนวณหามวลของแก๊ส Cl₂ ที่ต้องการใช้ จากจำนวนโมล ของ Cl₂
   

หลังจากรวมสองสมการเข้าด้วยกัน ดังนี้

การคำนวณโดยวิธีการตัดหน่วย อธิบายได้ดังนี้

1. หาจำนวนโมลของ CCl₄ จากกิโลกรัมของ และมวลโมเลกุล CCl₄ ..... ขั้นตอนนี้ ได้หน่วย โมล CCl₄
2. หาจำนวนโมลของ Cl₂ จากความสัมพันธ์ของเลขสัมประสิทธิ์ของการดุลสมการเคมีระหว่าง CCl₄ กับ Cl₂ ….. ขั้นตอนนี้ ได้หน่วย โมล Cl₂
3. คำนวณหามวลของ Cl₂ หากลำดับขั้นตอนการตัดหน่วยทำได้ถูกต้อง จะคงเหลือหน่วยของจำนวนที่ต้องการหาเท่านั้น